Beschouwing begroting 2026

Onderstaande tekst is uitgesproken tijdens de behandeling van de begroting op 6 november 2025.

Allereerst dank aan het college en de ambtelijke organisatie voor het opstellen van deze programma-begroting 2026. In deze onzekere tijd met een wispelturige Rijksoverheid, oplopende kosten en maatschappelijke druk, is dit geen eenvoudige opgave.

Als enige oppositiepartij bent u van ons gewend dat we onze verantwoordelijkheid nemen en dat we kritisch zijn. Niet om tegen te zijn, maar om te verbeteren. We omarmen wat we goed vinden en proberen te veranderen wat beter kan. We grijpen deze laatste algemene beschouwingen voor de verkiezingen aan om terug te kijken. Wat is goed gegaan en wat had beter gekund. We zien dit als input voor de volgende raadsperiode.

In zijn algemeenheid concluderen wij als Samen Verder Beesel dat we als gemeenteraad steeds beter in staat zijn om in de raadsvergaderingen een constructief, inhoudelijk goed debat te voeren. Ook zien we dat er deze raadsperiode diverse beleidstukken zijn gemaakt waarin concrete, meetbare resultaten staan. Nog niet in alle maar het begin is gemaakt. Jammer is dat dit niet is doorgetrokken naar de voorliggende begroting. We missen hierin de concrete resultaten.

De financiële koers: geen doemdenken maar realisme
De begroting 2026 laat een positief saldo zien van € 340.000. Vele jaren werd er gewaarschuwd voor het ravijnjaar 2026. We zagen dat het ravijn steeds meer een gaatje werd. Nu dus een royaal positief saldo. Dat komt enerzijds omdat het Rijk de gemeenten minder gekort heeft dan was aangekondigd. Maar dat komt ook omdat uw college de laatste jaren kritischer is geweest op de uitgaven. Opnieuw wordt gewaarschuwd voor een ravijnjaar, nu 2028. Het is wat Samen Verder Beesel betreft prima om kritisch te blijven op onze uitgaven maar laten we er geen doemscenario van maken. We weten niet wat het Rijk gaat doen maar een tekort van 5 ton op een begroting van 50 miljoen is slechts 1%. Een bron waar volgens ons echt nog wel geld te halen valt, is de Provincie. Het is bekend dat gemeenten veel subsidiegeld laten liggen. Voorzitter, wat gaat u doen om nog meer gebruik te maken van de provinciale subsidies? In hoeverre maakt u gebruik van de begeleiding en ondersteuning die de Provincie hierin biedt?

Als misser op financieel gebied, noemen we het Zero Based Budgeting (ZBB). Aan het begin van deze raadsperiode werd ons een scenario voorgeschoteld hoe de begroting met een nieuwe opzet een forse structurele besparing van € 600.000 zou opleveren. De raad stelde € 300.000 beschikbaar. Ergens onderweg werd dit plan helemaal omgegooid. De systematiek van Zero Based Budgeting werd losgelaten. Zonder dat de gemeenteraad hierin werd meegenomen. We lezen in de begroting dat de structurele ZBB-taakstelling is gehaald. Ja, er is de afgelopen jaren kritisch gekeken naar de uitgaven en ja, er zijn keuzes gemaakt om de begroting sluitend te krijgen. Maar om nu te stellen dat de ZBB-taakstelling is gehaald, is grote onzin. Die keuzes zouden hoe dan ook gemaakt zijn.

Een van de voorstellen die u met deze begroting doet, is het halveren van de lastenverlichting. Dus geen € 36 maar € 18. De € 36 die onze inwoners de afgelopen jaren hebben gekregen, wordt gehalveerd. En dat terwijl we een royaal overschot hebben van € 340.000, en ook terwijl de lokale belastingen met gemiddeld 6,64% stijgen. Deze halvering is wat ons betreft onverstandig en onnodig. We hebben hiervoor een amendement voorbereid.

Fijn wonen: bouwen met visie, niet alleen met stenen
In de nieuwe woonzorgvisie is vastgelegd dat we in 2033 zo’n 500 woningen hebben toegevoegd aan de woonvoorraad. Daarvan is al behoorlijk wat gerealiseerd en er staan plannen op stapel die een forse bijdrage leveren aan deze ambitie. Samen Verder Beesel is dan ook tevreden met deze ontwikkeling.

Maar er zijn ook aandachtspunten. Wat zal dit doen met het aantal inwoners? Hoe anticipeert het college op de impact van een stijgend aantal inwoners in onze gemeente? Vorig jaar hebben we bij de algemene beschouwingen aangegeven dat het een uitdaging is om woningen voor de juiste doelgroepen te bouwen. Hoe denkt het college dat te gaan realiseren? Daarnaast missen we de creativiteit met betrekking tot andere manieren van bouwen.

Er worden in onze gemeente wel woningen gebouwd, maar hoe zorgen we ervoor dat de leefbaarheid ook in de toekomst behouden blijft. Nieuwe huizen zijn belangrijk, maar zonder voldoende voorzieningen, werkgelegenheid en sociale samenhang, verliezen we juist de kracht van onze gemeenschap. We zien ondernemers vertrekken en er komt nauwelijks iets voor in de plaats. Hoe ziet uw college dit? En welke stappen worden er concreet gezet om deze ontwikkeling te keren?

We maken ons zorgen over de leefbaarheid in de kern Beesel. De gemeente moet zich richten op het ondersteunen van initiatieven vanuit de gemeenschap. Zo ontstaat namelijk een veerkrachtige lokale samenleving waarin ondernemen, beleven en zorgen hand in hand gaan. In de praktijk is daar echter op dit moment nog weinig van te merken; inwoners ervaren vaak dat hun initiatieven stranden in regels, bureaucratie en gebrek aan ondersteuning.

Mobiliteit: bent u de weg kwijt?
Met betrekking tot mobiliteit geven wij het college een dikke onvoldoende. Er is een visie opgesteld maar het uitvoeringsplan is ronduit waardeloos. Dit moet wat ons betreft echt opnieuw. Met name op gebied van verkeersoverlast worden er lapmiddelen ingezet. De bewoners van de Mariastraat, de Heerstraat en de aanwonenden aan de ontsluitingsroutes van industrieterrein Maasveld in Beesel, gaan gebukt onder verkeersoverlast. Alle maatregelen die er in deze ambtsperiode zijn uitgevoerd zijn teruggedraaid of hebben geen effect gehad.

Duurzaamheid: voor ons een hoofdstuk apart
Samen Verder Beesel constateert dat duurzaamheid nog steeds geen volwaardig programma is. Hoe kan dit, gezien het feit dat we ook hierin een grote ambitie hebben? Er worden inmiddels resultaten gedeeld, dat is in elk geval een verbetering. Een groot deel van die resultaten is echter het gevolg van particuliere initiatieven.  

Het kader voor opwekking duurzame energie (KODE) hebben we in 2020 vastgesteld. We hebben al vaker aangegeven dat er redenen zijn om de KODE te herijken. Deze herijking is nu gepland voor 2026. Eindelijk voorzitter, maar het is zeer teleurstellend dat dit zes jaar na vaststelling pas gebeurt.

Vanwege de impact op alle beleidsvelden en de noodzaak om hiermee aan de slag te gaan, roepen we op om oplossingen voor duurzaamheid blijvend onder de aandacht te brengen bij de inwoners. De gemeenteraad is op diverse momenten geïnformeerd over het nieuwe afvalbeleid. Samen Verder Beesel heeft ingestemd met dit voorstel, we zien de potentie en we willen dit echt een kans geven. Bij onze inwoners leeft echter een negatief beeld. Informatie wordt niet altijd begrepen. Er is onzekerheid of dit goed zal gaan. Voorzitter, de portefeuillehouder heeft al aangegeven dat klachten worden opgepakt. We zijn benieuwd hoe de start van het nieuwe afvalbeleid gaat verlopen en we willen meedenken in oplossingen als die bij problemen gevraagd worden. We volgen dit kritisch.

Verder zien we dat de luchtkwaliteit steeds vaker negatief in het nieuws is. Overal worden door burgers initiatieven gestart om de luchtkwaliteit in kaart te brengen. Zo ook in onze gemeente. Een aantal inwoners is bezig om de gemeente aangesloten te krijgen bij het project Grenzeloos Meten 2.0. De gemeenten Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venray, Leudal en Roermond doen hier inmiddels aan mee. Wij roepen de portefeuillehouder op om hier een positieve houding in aan te nemen. Wij horen graag hoe de u dit ziet. 

Beleven & Bedrijvig: ruimte voor vernieuwing
Er wordt vaak gezegd dat jonge ondernemers en verenigingen kansen moeten krijgen maar er zijn amper initiatieven om hen echt te helpen groeien.  

Wel hebben we diverse positieve ontwikkelingen gezien die bijdragen aan een sterker en aantrekkelijker ondernemersklimaat. Een goed voorbeeld hiervan is de Bedrijveninvesteringszone (BIZ) en de Stichting Ondernemers Centrum Reuver (SOCR). Waar de BIZ-bijdrage zorgt voor een structurele financiële basis, richt de SOCR zich op de uitvoering en verdere professionalisering van activiteiten in en rondom het centrum. Deze inzet leidt tot een levendiger dorpshart, versterkt de lokale economie en bevordert de saamhorigheid onder ondernemers. Daarmee ontstaat een duurzaam fundament voor een centrum dat niet alleen economisch vitaal is, maar ook een ontmoetingsplek vormt voor inwoners en bezoekers.

Daarnaast willen we een compliment geven aan de  kernoverleggen in Beesel, Reuver en Offenbeek. De kernoverleggen bieden inwoners, verenigingen en ondernemers de mogelijkheid om actief mee te denken over de toekomst van hun kern. De waardevolle inbreng die hieruit voortkomt, draagt bij aan de leefbaarheid en de verbondenheid binnen onze gemeenschap. Het is vervolgens onze gezamenlijke verantwoordelijkheid (college en raad) om deze signalen serieus te vertalen naar beleid.

Een punt van kritiek betreft de Groene Loper. Al jaren spreken we over dit project als een groene en verbindende ader tussen Maas en grens. Een traject dat natuur, cultuur en recreatie samenbrengt en zichtbaar maakt in het straatbeeld. Voorzitter, wij zien het niet. Het is vooral een plan op papier. Wat ooit bedoeld was als een herkenbaar geheel, is intussen versnipperd geraakt tot losse initiatieven zonder duidelijke samenhang of identiteit. +De begroting die nu voorligt, biedt geen nieuw perspectief om dat te herstellen en om de Groene Loper eindelijk tot leven te brengen. En dat is zonde, want juist in tijden waarin leefbaarheid, klimaat en identiteit van onze dorpen centraal staan, had dit project het verschil kunnen maken. Wat ons betreft een gemiste kans.

Samenkracht: sociaal op de goede weg.
Allereerst met een aantal positieve zaken. In de afgelopen raadsperiode is er een fijne en intensieve samenwerking geweest tussen alle fracties ten aanzien van het herstelprogramma van de Mutsaertstichting. Het is geweldig om te zien dat alle fracties hierin hebben samengewerkt, zonder politieke agenda en ten gunste van het herstel en voortbestaan van de grootste zorgaanbieder van onze gemeente. Wij willen dan ook alle fracties hiervoor bedanken. Dit is Gewoon Samen de juiste dingen doen voor onze gemeente en hun inwoners.

Het armoedebeleid biedt, mede met input van Samen Verder Beesel, (de VoorzieningenWijzer en de verhoging van de individuele inkomenstoeslag) meer financiële ruimte voor onze inwoners. Dit zorgt voor meer bestaanszekerheid en een betere benutting van de gemeentelijke regelingen. Verder zijn wij blij dat er inmiddels een Cliëntenraad Participatie in Beesel is. Hiervoor hebben wij ons als Samen Verder Beesel hard gemaakt. Fijn dat de cliëntenraad inmiddels ook actief is.

Waar we wel nog de aandacht op willen vestigen is de veiligheid in de wijken. Het voortzetten van de inzet van de straatcoaches is hierbij van belang. Zij zijn de oren en ogen, zij hebben de voeling met de jongeren. Verder hebben wij 2 fte BOA’s. Ook zij dragen bij aan het gevoel van veiligheid. Wij zijn echter van mening dat 2 fte te weinig is. In onze gemeente voeren BOA’s het werk op straat altijd met z’n tweeën uit. Op het moment dat een van de twee ziek is, vakantie heeft of bezig is met interne werkzaamheden, is toezicht en handhaving niet mogelijk. Een derde BOA biedt niet alleen meer flexibiliteit maar maakt ook meer uren op straat mogelijk. Hierdoor kunnen zij beter aanwezig en aanspreekbaar zijn in de openbare ruimte. Wij hebben een amendement voorbereid.

En dan de inclusieagenda. Het college heeft van de vorige raad een glasheldere opdracht gekregen. Er was budget vrijgemaakt, maar dat is geschrapt. Dankzij ingrijpen van de huidige raad is dit tegengehouden. We wachten nu op de inclusievisie die in december aan de raad wordt voorgelegd, Maar het is van de zotte dat dit vele jaren heeft geduurd terwijl we ooit het doel hadden de meest inclusieve gemeente van Nederland te worden.

Beesel in balans: samen vooruit
De gemeente Beesel heeft vele kwaliteiten: betrokken inwoners, creatieve ondernemers, een bruisend verenigingsleven. Samen Verder Beesel gelooft in een gemeente die niet alleen bestuurt, maar samenwerkt, vernieuwt en toekomstgericht denkt.

Zoals we aan het begin van onze bijdrage aangaven, hebben we dit moment aangegrepen om even terug te kijken en om het volgende college en raad alvast input mee te geven.  

Tot slot. De programmabegroting 2026 ademt stabiliteit. Dat is goed, maar het mag niet leiden tot stilstand. De uitdagingen van onze tijd, duurzaamheid, zorg, betaalbaarheid, vertrouwen in de overheid, vragen om meer dan het voortzetten van deze lijn. Ze vragen om durf, verbeelding en visie.

Samen Verder Beesel zal het debat met een open blik voeren. We steunen wat goed is, we dagen uit wat beter kan. Want oppositie voeren betekent voor ons niet “tegen zijn”, maar “vooruit willen”.